Στο μακρινό παρελθόν των βόρειων βρετανικών νήσων, οι αρχαίοι άνθρωποι δεν κατοικούσαν πάντα στην ξηρά. Σε όλη τη Σκωτία, την Ιρλανδία και την Ουαλία, τα θεμέλια χιλιάδων μυστηριωδών τεχνητών νησιών επιβιώνουν μέχρι σήμερα: οι λεγόμενες καραβογέφυρες, αυτές οι παράξενες κατασκευές χτίστηκαν πριν από πολύ καιρό από τα προϊστορικά χέρια στα ψυχρά νερά των ποταμών, των λιμνών και των θαλάσσιων εισόδων.
Ακριβώς πόσες φορές αυτά τα πράγματα διαμορφώθηκαν είναι κάτι που δεν ήταν ποτέ πλήρως κατανοητό. Παραδοσιακά, οι αρχαιολόγοι εκτίμησαν ότι τα σκωτσέζικα νησίδια δεν εμφανίστηκαν νωρίτερα από την Εποχή του Σιδήρου και κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά γύρω στο 800 π.Χ.
Όμως, τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει αποδείξεις ότι αυτές οι μηχανικές κατασκευές θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο αρχαίες και μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι σχηματισμοί είναι στην πραγματικότητα χιλιάδες χρόνια μεγαλύτεροι από ό, τι συνειδητοποιήσαμε αρχικά.
Χρησιμοποιώντας μετρήσεις ραδιοανθράκα, από δείγματα που προέρχονται από τέσσερις τοποθεσίες που βρίσκονται στις Outer Hebrides (δυτικά νησιά της Σκωτίας), οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει αρχαία νησίδια που χρονολογούνται από το 3640-3360 π.Χ., που σημαίνει ότι οι πρώτοι άνθρωποι οικοδόμησαν αυτά τα τεράστια τεχνητά νησιά πριν από περίπου 5.500 χρόνια, δηλαδή, νωρίτερα και από την κατασκευή του Stonehenge.
"Αυτά τα νησίδια αντιπροσωπεύουν μια μνημειώδη προσπάθεια που έγινε πριν από χιλιάδες χρόνια για την κατασκευή μίνι νησιών με τη συσσώρευση πολλών τόνων βράχων στον βυθό των λιμνών", λέει ο αρχαιολόγος Fraser Sturt του Πανεπιστημίου του Southampton.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αρχαιολόγοι αναρωτήθηκαν αν τα νησίδια αυτά θα μπορούσαν να έχουν νεολιθική προέλευση. Οι ανασκαφές στη δεκαετία του '80 στο crannog Eilean Dòmhnuill πρότειναν ότι θα μπορούσε να χρονολογηθεί χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά για δεκαετίες δεν βρέθηκαν άλλα συγκρίσιμα αρχαία δείγματα.
Τα πράγματα άλλαξαν το 2012, όταν ο πρώην δύτης του βασιλικού ναυτικού Chris Murray, ο οποίος ήταν κάτοικος του σκωτσέζικου Νήσου του Λιούις, του κίνησε την περιέργεια ένα crannog (νησίδιο) στα ύδατα του Loch Arnish.
Στην κατάδυση που πραγματοποίησε δίπλα από τα υπολείμματα της πολυκαιρισμένης πλατφόρμας, ο Murray έκανε μια εντελώς απροσδόκητη ανακάλυψη: κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια της λίμνης γύρω από το νησάκι που κατασκευάστηκε, βρήκε μια διάσπαρτη συλλογή από εξαιρετικά καλά διατηρημένα δοχεία πρώιμης / μέσης νεολιθικής που βρίσκονται στον βυθό της λίμνης.
Σε συνεργασία με τον Sturt και άλλους ερευνητές, η ομάδα διερεύνησε το Loch Arnish καθώς και αρκετούς άλλα νησίδια - μερικα από τα οποία δεν είχαν εντοπιστεί στο αρχαιολογικό αρχείο και είχαν εντοπιστεί χρησιμοποιώντας το Google Earth.
Συνολικά, οι ερευνητές ανακάλυψαν πάνω από 200 νεολιθικά κεραμικά αγγεία που αφαιρέθηκαν από πέντε νησίδια - απόδειξη μιας εκτενούς και αινιγματικής πολιτιστικής κουλτούρας που ποτέ δεν ήξεραν μέχρι τώρα.
Η έρευνα και η ανασκαφή αυτών των περιοχών έχει δείξει - για πρώτη φορά - ότι τα τεχνητά αυτά νησίδια είναι ένα ευρύτατο χαρακτηριστικό της Νεολιθικής εποχής και ότι μπορεί να έχουν ιδιαίτερες τοποθεσίες, όπως αποδεικνύεται από την εναπόθεση των υλικών στο περιβάλλον νερό", όπως ανέφεραν οι ερευνητές σε νεότερη εργασία.
Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν τις τρέχουσες αντιλήψεις για τον νεολιθικό οικισμό, τη μνημειότητα και την πρακτική εναπόθεσης, υποδεικνύοντας ότι και άλλοι" αχρονολόγητοι "crannogs (νησίδια) σε ολόκληρη τη Σκωτία και την Ιρλανδία θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν νεολιθική προέλευση.
Οι έρευνες στον τόπο, οι οποίες περιελάμβαναν ένα μείγμα υποβρύχιας και εναέριας τοπογραφίας, καθώς και ανασκαφές και ανάλυση ραδιοανθράκα, αποκάλυψαν σαφείς ενδείξεις ότι τα νησίδια ήταν ανθρωπογενείς κατασκευές. Οι αρχαίοι οικοδόμοι δημιούργησαν τις δομές, συσσωρεύοντας ογκόλιθους για να φτιάξουν τεχνητές νησίδες.
Σε ένα από τα μέρη, Loch Bhorgastail, παρατηρήθηκαν επίσης αρχαίες ξύλινες κατασκευές γύρω από τις άκρες του νησιδίου, που πιστεύεται ότι είχαν τοποθετηθεί για να αυξήσουν τη σταθερότητα της δομής του βράχου.
Μερικές φορές, ένας πεζόδρομος οδηγεί στο νησί. Σε άλλες τοποθεσίες, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας δρόμος, υποδηλώνοντας ότι το crannog (νησίδιο) μπορεί να έχει πρόσβαση με βάρκα ή ίσως με ξύλινη γέφυρα.
Δεδομένης του φόρτου εργασίας που πρέπει να έχει γίνει για τη δημιουργία αυτών των γιγαντιαίων δομών - κατασκευασμένων με πέτρες βάρους μέχρι 250 κιλά το κομμάτι - είναι σαφές ότι πρέπει να έχουν κάποια μοναδική σημασία για την προϊστορική κοινότητα που κάποτε κατοικούσε σε αυτούς τους μυστηριώδεις χώρους .
Ίσως τα νησίδια να προορίζονταν για σημαντικές εορταστικές γιορτές, ή να χρησιμοποιούνται σε τελετουργίες νεκροταφείων, ή λατρευτικό χώρος θεοτήτων της φύσης, με το υδαρές σκηνικό του λόφου να διαμορφώνει κάπως την διαφορετική πολιτιστική προσέγγιση αυτών των απαρχαιωμένων κατασκευών.
Comments